27 april 2018 – Mensenrechten advocaat Mohammad Najafi wordt geconfronteerd met aanklachten van drie verschillende rechtbanken en met jaren gevangenschap in Iran, door in het openbaar te stellen dat lokale politie de ware doodsoorzaak van een jongeman in hechtenis heeft achtergehouden. Najafi is op 17 April 2018 op borgtocht vrijgelaten in de stad Arak, bijna drie maanden nadat hij bepaalde mediakanalen had verteld dat zijn cliënt, Mohammad Heydari, in politiehechtenis gedood was, nadat hij was gearresteerd tijdens de protesten van December 2017 in Iran.
“We hebben de aanklacht gelezen en zijn tot de conclusie gekomen dat Mr. Najafi geen enkele misdaad of overtreding heeft begaan”, aldus Najafi’s advocaat, Arash Keykhosravi, aan het Centrum voor Mensenrechten in Iran (CHRI) op 20 April. “We weten niet waarom zij zulke zware aanklachten tegen hem hebben ingebracht….Maar uit wat wij in zijn documentatie hebben gelezen blijkt niets zijn arrestatie en hechtenis te rechtvaardigen.”
“Mr. Najafi’s zaak is in tweeën gesplitst: de zaak betreffende politieke en veiligheidsbeschuldigingen is naar het Revolutionaire Hof in Arak gestuurd en de zaak met algemene beschuldigingen zoals “het verstoren van de openbare orde” is naar het Strafhof gestuurd.”
“Het Revolutionaire Hof had een borg vastgesteld van 800 miljoen tomans [$190,000 USD] en het Strafhof van 200 miljoen tomans [$47,500 USD]; het gehele bedrag is betaald met behulp van familie, vrienden en collega’s”, aldus Keykhosravi die vervolgde met: “ Een rechtbank in Robat Karim [ Provincie Teheran] heeft hem ook gedagvaard op beschuldiging van “propaganda tegen de staat”. Maar de wet schrijft voor dat deze zaak ook naar Arak moet worden gestuurd.”
Keykhosravi vertelde het CHRI dat deze aanklacht verband houdt met een voordracht die Najafi in November 2017 heeft gehouden in Robat Karim ter gelegenheid van het overlijden 5 jaar geleden in 2012 van de blogger Sattar Beheshti in de Evin Gevangenis in Iran.
Najafi is op 15 Januari 2018 gearresteerd door agenten van het Ministerie van Veiligheid, nadat hij had onthuld dat Vahid Heydari (22) was mishandeld op het 12de Politiebureau in Arak voordat hij begin Januari 2018 stierf.
“Ik geloof dat deze jongeman geen zelfmoord heeft gepleegd”, aldus Najafi op 8 Januari tegen het CHRI.
“Deze jongeman nam deel aan de protesten. Ze hebben hem gearresteerd, mishandeld en gedood. Nu willen ze zijn naam besmeuren.”
De autoriteiten claimden dat Heydari een drugsverslaafde was die zelfmoord heeft gepleegd, maar Najafi,die zich belangeloos voor de zaak inzette, stelde dat de jongeman was gearresteerd omdat hij aan een protestactie deelnam en dat zijn familie ten ene male had ontkend dat hij verslaafd was.
“Mr. Najafi was altijd opgewekt, maar deze drie maanden gevangenschap hebben hem negatief beïnvloed,” zo vertelde Keykhosravi aan het CHRI. “Ik betreur het erg dat onze autoriteiten deze zeer capabele, jonge en patriottische jurist drie maanden gevangen hebben gehouden. Ik hoop dat hij zich zal herpakken.”
De recente dood van vele gevangenen in Iran onder uiterst verdachte omstandigheden, hebben de bezorgdheid onder mensenrechten groepen doen toenemen over de fatale, slechte behandeling van mensen die in Iran gevangen zijn gezet. In alle recente gevallen zijn de families onder druk gezet hun geliefden zo snel mogelijk te begraven en niet in het openbaar over deze zaken te spreken. De autoriteiten hebben ook onafhankelijke autopsies en onderzoeken geweigerd. In drie gevallen zijn de overledenen beschuldigd van zelfmoord.
Aanval op de vrijheid van meningsuiting in Iran
“Jammer genoeg hebben we een probleem, omdat de mate waarin we kritiek kunnen leveren in Iran niet duidelijk is afgebakend en mensen die kritiek leveren worden geconfronteerd met de intentie hen monddood te maken. Zij krijgen lange gevangenisstraffen om hen uit de maatschappij te verwijderen. De staat moet zijn tolerantie niveau verhogen en zij die de autocratie bestrijden moeten meer geduld aan de dag leggen,” aldus Keykhosravi.
In Maart 2018 mocht Keykhosravi Najafi niet verdedigen, omdat Keykhosravi niet op een door de rechterlijke macht goedgekeurde lijst van advocaten stond die mogen optreden in zaken die zogenaamd nationale veiligheidskwesties behelzen.
Maar Keykhosravi vertelde aan het CHRI dat hij de gerechtelijke autoriteiten heeft kunnen overtuigen dat zijn ban illegaal was.
“Een aantal juristen heeft veel druk uitgeoefend, is naar buiten getreden en heeft petities ingediend bij de rechtbanken van Arak en zij hebben aangetoond dat de actie onwettelijk was. Niemand kan tegen gerechtigheid zijn. Iedereen heeft recht op een advocaat, een advocaat naar eigen keuze.” Aldus Keykhosravi.
Artikel 35 van de Iraanse Constitutie legt geen beperkingen of condities op aan het recht op rechtskundige ondersteuning. Het Artikel stelt: “ Beide partijen in een rechtszaak hebben in alle gerechtshoven het recht op juridische ondersteuning, en als ze dit niet kunnen bewerkstelligen, moet er regelgeving gemaakt worden waardoor juridisch advies gewaarborgd is.”
Artikel 48 van de Iraanse regelgeving over strafrechtelijke procedures benoemt ook het recht van een gevangene te vragen om en een ontmoeting te hebben met een advocaat, zo gauw als een gevangene in hechtenis is genomen.
Echter, een noot bij Artikel 48 maakt hier uitzonderingen op: “In gevallen van misdaden tegen de binnenlandse of buitenlandse veiligheid….ten tijde van de onderzoeksfase moeten de partijen in conflict hun advocaten betrekken van een lijst die door het hoofd van de gerechtelijke macht is goedgekeurd.”
Najafi is bij verschillende voorafgaande gevallen sinds 2009 gearresteerd vanwege zijn vreedzame pleidooien voor mensenrechten, maar in geen enkel geval is het tot een proces gekomen.
In Oktober 2016 is hij gearresteerd en meerdere weken gevangen gezet, omdat hij een T-shirt droeg ter ere van de Groene Beweging van 2009, die was voortgekomen uit de wijdverbreide protesten in dat jaar tegen de betwiste herverkiezing van President Mahmoud Ahmadinejad.