Een blik op de mensenrechten situatie in Iran in 2021

Een nieuw machtsblok om de groeiende onvrede het hoofd te kunnen bieden.

In 2021 heeft Ali Khamenei, de hoogste leider van het Iraanse regime, Ebrahim Ra’isi als president benoemd.

Khamenei heeft ook Gholam-Hossein Mohseni Ejei aangesteld als hoofd van de rechtelijke macht. Ejei was hiervoor al plaatsvervangend hoofd, procureur generaal en minister van de veiligheidsdienst. Hij heeft derhalve een lange geschiedenis van onderdrukking en mensenrechten schendingen.

Ebrahim Raisi, Gholam-Hossein Mohseni Ejei en Mohammad Baqer Qalibaf staan aan het hoofd van de drie overheidsmachten. Zij zijn ernstige schenders van de mensenrechten in Iran en betrokken  bij misdaden tegen de menselijkheid. Hun benoeming in de top van de regering toont “de nieuwe inrichting van het regime ten behoeve van oorlog en repressie.” Verder laat het de vastberadenheid zien om terreur en repressie op te voeren tegen elke vorm van meningsverschil en protest.

Khamenei heeft deze drie figuren naar voren geschoven door hun 40-jarige rol in de gerechtelijke macht en de veiligheidsdienst en hun aansprakelijkheid voor doofpotten, moord en het opbouwen van het repressie apparaat.

Een blik op de huidige machtsconstructie in Iran maakt duidelijk dat de uitvoerende macht is toevertrouwd aan een beul, de rechtelijke macht aan een professionele moordenaar en de wetgevende macht aan een knotszwaaier.

De nieuwe machtsstructuur van 2021 gaf Ali Khamenei de mogelijkheid protesten te onderdrukken en activisten en proteststemmen optimaal te beperken.

Protesten in Iran zijn kort na de vorming van de Islamitische Republiek begonnen bij het begin van het totalitarisme en de onderdrukking van vrijheden door het  Velayat-e Faqih (religieus-juridisch) regime en de protesten zijn in recente jaren, met name in 2021, aanzienlijk gegroeid.

Deze verheviging komt door meer dan 40 jaar misdaad en corruptie door de mullahs, wat de woede van de Iraanse samenleving tot het kookpunt heeft gebracht.

In de huidige tijd ontbeert het Iraanse volk de meest noodzakelijke levensbehoeften zoals water, brood en elektriciteit en moet het ook nog de Covid-19 pandemie het hoofd bieden, vrezend voor de dood van hun geliefden.

Het gewelddadig neerslaan van protesten van het volk

In 2021 waren er meer en meer protesten in Iran, met als belangrijkste:

Op 22 februari 2021 braken er gevechten uit tussen IRGC troepen en de mensen van Saravan, met als gevolg tientallen doden en gewonden onder brandstoftransporteurs en jongeren uit de stad. Op dinsdagmorgen 23 februari 2021 hielden de mensen van Saravan een massale protestdemonstratie, ondanks de enorme aanwezigheid van IRGC troepen en de staatsveiligheidsdienst. Zij liepen naar het gouverneursgebouw van Saravan en hebben het vervolgens bezet. Tenminste 40 Baluchi burgers zijn in de confrontaties gedood en meer dan 100 zijn gewond in het ziekenhuis opgenomen.

Op 15 juli 2021 protesteerde de bevolking van de provincie Khuzestan tegen watertekorten en het destructieve overheidsbeleid. Dit protest vond plaats in meerdere steden, waaronder Ahvaz, Abadan, Hamidiyeh, Bostan, Susangard, Bandar Mahshahr, Khorramshahr, Shadegan, Kut Abdullah, Malasani, Ramshir en Behbahan. De protesten breidden zich uit naar andere delen van het land, waaronder Khorramabad, Izeh, Karaj, Tehran, Isfahan, Mashhad en Masjed-e-Solaiman. Veiligheidstroepen hebben gewelddadig ingegrepen bij deze protesten. Veel burgers uit de provincie Khuzestan werden gearresteerd, gevangen gezet en gemarteld.

Op 26 november 2021 hebben veiligheidstroepen en de M.E. het sit-in protest van boeren in Isfahan aangevallen. De boeren hadden hun tenten opgeslagen in de droge rivierbedding van de Zayanderud. Zo’n 100 boeren en burgers van Isfahan raakten gewond en meer dan 300 werden gearresteerd. Meer dan 40 mensen zijn blind geworden doordat ze hagelschoten in hun ogen hadden gekregen.

Systematische schending van de rechten van gevangenen

Het hele jaar door en over het hele land verspreid, hebben we te maken gehad met wijdverspreide mensenrechten schendingen en drukzetting op gevangenen, met name op politieke gevangenen en opgepakte demonstranten.

Het nieuws over het hacken van beveiligingscamera’s in de Evin gevangenis en het openbaar maken eind augustus van video’s vanuit de gevangenis toonden de verschrikkelijke condities in de gevangenis en de mishandeling van gevangenen aan; een slag in het gezicht van internationale en mensenrechten organisaties.

De beelden uit de Evin gevangenis zijn slechts een voorbeeld van wat er achter de muren van de gevangenissen gebeurt. Deze beelden zijn afkomstig van camera’s opgehangen in gangen, luchtingsplaatsen en toiletblokken en zijn niet afkomstig uit martelkamers.

Het recht om te leven en een alarmerend hoog aantal executies

Een ander kenmerk van 2021 is de sterke toename van executies ten opzichte van 2020.

Volgens de Iraanse HRM zijn in 2020 tenminste 255 executies uitgevoerd, terwijl tot aan 10 december 2021, de datum van dit rapport, al minstens 330 gevangenen in Iran zijn geëxecuteerd.  Het echte aantal zal aanzienlijk hoger liggen, aangezien het Iraanse regime het merendeel van de doodvonnissen in het geheim uitvoert.

Andere negatieve aspecten van de mensenrechten situatie in Iran in 2021 zijn de repressie van etnische en religieuze minderheden, het arbitrair schieten op betogers en het willekeurig doden en verwonden van Iraanse burgers.

Executies in Iran

Executie is een inhumane straf en in alle opzichten een misdaad.

Het heersende regime begaat deze door zichzelf gelegaliseerde misdaad al meer dan 40 jaar. Iran heeft het hoogste aantal executies per inwoner ter wereld.

Van 1 januari tot 10 december 2021 zijn tenminste 330 gevangenen in de Iraanse gevangenissen geëxecuteerd op beschuldiging van uiteenlopende misdaden.

Januari – 31 executies

Februari – 37 executies

Maart – 17 executies

April – 26 executies

Mei – 22 executies

Juni– 11 executies

Juli – 53 executies

Augustus – 27 executies

September – 43 executies

Oktober – 27 executies

November – 28 executies

December 1-10 – 8 executies

8 van hen waren politieke gevangenen,

158 zijn geëxecuteerd wegens moord,

121 wegens drugsgerelateerde aanklachten, Tenminste 1 jeugdige delinquent is geëxecuteerd, Tenminste 15 vrouwen zijn geëxecuteerd,

Van veel geëxecuteerden zijn de begane misdaden en de identiteit onbekend.

Executies van politieke gevangenen
Javid Dehghan is op 30 januari 2021, na 5 jaar gevangen gezeten te hebben, in de centrale gevangenis van Zahedan geëxecuteerd. Hij was in mei 2017 ter dood veroordeeld door Afdeling 1 van het Revolutionaire Hof van Zahedan op tenlastelegging van moharebeh (oorlogsverklaring aan God).
Mr. Dehghan was beschuldigd van lidmaatschap van een oppositiegroep en deelname aan een gewapende overval waarbij 2 officieren van de Revolutionaire Garde zijn gedood. De beschuldigingen tegen hem waren gebaseerd op door martelingen verkregen bekentenissen, die hij overigens later ontkende.
Op 28 januari 2021 ‘s ochtends vroeg is het doodvonnis van Ali Motiri voltrokken in de Sheiban gevangenis van Ahvaz. Ali Motiri was gearresteerd in mei 2018 en ter dood veroordeeld door een gerechtshof in Ahvaz op beschuldiging van “moharebeh, aardse corruptie en de moord op twee lokale leden van de paramilitaire groepering Bassij.” Ook hier stond marteling aan de basis van afgedwongen bekentenissen. Ali Motairi was in hongerstaking, voorafgaand aan de executie.
In de ochtend van 3 januari 2021 heeft het Iraanse regime de politieke gevangenen Hassan Dehvari en Elias Qalandarzehi na zeven jaar gevangenschap in de gevangenis van Zahedan geëxecuteerd. Dehvari en Qalandarzehi waren in april 2014 gearresteerd en ter dood veroordeeld in december 2016. Het staatsgerunde nieuwsagentschap Tasnim meldde dat “Hassan Dehvari en Elias Qalandarzehi waren geëxecuteerd vanwege terroristische acties.”
De twee gevangenen hebben de beschuldigingen tegen hen herhaalde malen ontkend en zijn ernstig gemarteld om bekentenissen af te dwingen.
Op zondag 28 februari 2021 zijn 4 Arabische politieke gevangenen geëxecuteerd in de Sepidar gevangenis van Ahvaz.
Ali Khosraji, 29, Jassem Heydari, 31, Hossein Silavi, 33, en Naser Khafajian, inwoners van Khuzestan, waren ter dood veroordeeld. Deze 4 gevangenen waren tijdens het oproer in april 2020 in isolatie geplaatst in de Sheiban gevangenis. Ali Khosraji, Hossein Silavi en Jassem Heydari waren sinds 24 januari in hongerstaking vanwege een bezoekverbod en mishandeling door bewakers.

Executie van jeugdige overtreders

Op 24 november 2021heeft het religieuze regime Arman Abdolali opgehangen in de Rajaei Shahr gevangenis van Karaj.

De doodstraf is uitgevoerd, ondanks veel dubbelzinnigheid in zijn zaak en het (inter)nationale scherpe protest om de voltrekking van de doodstraf te stoppen.

Arman Abdolali had al zeven keer in een isoleercel de voorbereiding op zijn executie ondergaan, een praktijk die gelijk staat aan marteling. Hij was 17 toen hij zijn misdaad beging en heeft 8 jaar gevangen gezeten.

Executie van vrouwen

Op 27 januari 2021 is de doodstraf uitgevoerd bij een onbekend gebleven vrouw in de centrale gevangenis van Sanandaj.

Op 8 februari 2021 is een 23-jarige vrouw opgehangen in de centrale gevangenis van Ardabil. Ook van deze vrouw is de identiteit onbekend.

Zahra Esmaili, 42, is op 17 februari 2021 opgehangen in de Rajaei Shahr gevangenis. Zij was tot de doodstraf veroordeeld voor moord op haar corrupte echtgenoot, een manager op het Ministerie van Veiligheid, die hun dochter had proberen te verkrachten. De advocaat van Mevr. Esmaili, Omid Moradi, heeft gezegd dat Zahra aan een hartaanval is overleden en dat haar levenloze lichaam alsnog aan de galg is gehangen.

Op 13 maart 2021 is Maryam Massoumeh Karimi geëxecuteerd in de centrale gevangenis van Rasht.

Nafiseh Pakmehr is op 14 maart 2021 geëxecuteerd in de gevangenis van Taybad, gelegen in de noordoostelijke provincie Khorasan.

Kobra Fatemi is geëxecuteerd in de centrale gevangenis van Yazd op 23 mei 2021.

Shamsi Pir Ostovan is op drugs gerelateerde aanklachten geëxecuteerd op 30 mei 2021 in de centrale gevangenis van Qazvin.

Op 8 september 2021 zijn 3 vrouwen, waarvan de identiteit, noch de aanklachten, bekend zijn gemaakt, opgehangen in de Rajaei Shahr gevangenis.

Susan Rezaiipour is op 27 oktober 2021 opgehangen in de centrale gevangenis van Qazvin. Zij heeft 6 jaar gevangen gezeten op beschuldiging van moord.

Op 23 november 2021 zijn een vrouw en haar echtgenoot, Siavosh Ardeshiri, op beschuldiging van moord opgehangen in de centrale gevangenis van Yasuj. De identiteit van de vrouw is niet bekend gemaakt.

Op 25 November 2021, is Maryam Khakpour op drugs gerelateerde aanklachten opgehangen in de Dastgerd gevangenis van  Isfahan. Zij heeft vele malen ontkend dat de drugs van haar waren en geclaimd dat ze onschuldig was.

Bij de dageraad van 9 december 2021 zijn 3 niet geïdentificeerde vrouwen opgehangen in de centrale gevangenis van Kerman.

Het niet toestaan van medische behandeling

Het Iraanse regime blijft volharden in het niet toestaan van medische behandeling van politieke gevangenen en gewetensbezwaarden, wat gelijkstaat aan marteling.

Politieke gevangene Mohammad Ashtiani heeft een hartprobleem en moet dagelijks vijf specifieke medicijnen innemen. Hij zit in de centrale gevangenis van Karaj, maar het hoofd van de gevangenis verbiedt dat zijn familie hem de medicijnen geeft die de familie zelf inkoopt. Andere vitale medicijnen worden hem eveneens door de gevangenis autoriteiten onthouden.

Mohammad Ashtiani, 57, is getrouwd en heeft twee kinderen. De aanklachten tegen hem houden o.a. in “propaganda tegen de staat, belediging van Ali Khamenei en ondersteuning van de Iraanse oppositie organisatie.” Hij is veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf en een zware boete.

Ook het volk van Iran heeft te maken met een ban op de import van vaccins uit het buitenland. In een toespraak op 8 januari 2021 heeft Ali Khamenei  de import van vaccins uit de Verenigde Staten en Groot Brittannië verboden.

Verdachte dood van gevangenen

In februari 2021 vond een duidelijk geval van schending van fundamentele mensenrechten plaats, toen de Sufi moslim, Behnam Mahjoubi, in gevangenschap stierf.

Op 13 februari 2021 was hij overgebracht naar het ziekenhuis na een voedselvergiftiging in de Evin gevangenis. Acht dagen later, op 21 februari 2021, werd zijn overlijden in het Loghman Hospitaal in Teheran bekend gemaakt.

Arbitraire doding en verwonding

Tenminste 77 Iraanse burgers hebben in 2021 hun leven verloren door het in den blinde schieten van de Staatsveiligheidstroepen.

Jian Alipour stierf op 14 oktober 2021 in Sardasht toen de grensbewaking van dichtbij en zonder waarschuwing het vuur op hem opende. Jian Alipour kwam uit het dorp Bijavi in Sardasht en was getrouwd en had twee kinderen. Zijn broer Hooshmand Alipour is een politieke gevangene en zit vast in de Sanandaj gevangenis.

Op 2 november 2021 verloor Veisi Badini uit het dorp Surkan in de regio Margur het leven na te zijn beschoten door een patrouille bij de Urmia grens. Veisi Badini is zonder waarschuwing doodgeschoten terwijl hij zijn vee aan het hoeden was. Hij was getrouwd en had twee kinderen. De Staatsveiligheidstroepen hebben ook zijn vee in beslag genomen.

Tenminste 107 mensen zijn gewond geraakt door het lukraak schieten van de veiligheidstroepen.

Op 20 mei 2021 zijn  Ghobad Rezaei Farzad, 38, en Behnam Karimi, 32, gearresteerd wegens alcoholconsumptie in Mohammadshahr, provincie Alborz. Nadat ze waren overgebracht naar het politiebureau van  Valadabad , hebben veiligheidstroepen hen herhaalde malen in de benen geschoten.  Zij zijn met geboeide voeten naar een ziekenhuis in Karaj gebracht.

Het aantal slachtoffers van ongericht schieten en arbitrair doden zal veel hoger zijn, omdat vele gevolgen onbekend zijn en verhalen niet gepubliceerd zijn.

Gewetensbezwaarde Sasan Niknafs is op 7juni 2021 gestorven in de centrale gevangenis van Teheran. Omdat hij ernstig ziek was, was hij sinds 5 juni opgenomen in de ziekenafdeling van de gevangenis, maar hij heeft daar geen medische behandeling gehad.

Verbanning van gevangenen om de druk op hen te verhogen

Politieke gevangene en burgerrechten activist, Atena Daemi, is op 16 maart 2021 gedwongen overgebracht van de Evin gevangenis naar de Lakan gevangenis van Rasht.

Maryam Akbari Monfared, die al 13 jaar in de gevangenis zit zonder ook maar 1 dag verlof, is op 9 maart 2021 gedwongen overgebracht van de Evin gevangenis naar de gevangenis van  Semnan.

Op 24 januari 2021 is politieke gevangene Golrokh Ebrahimi Iraee verbannen van de Qarchak gevangenis in Varamin naar de gevangenis van Amol.

Etnische minderheden

Het religieuze regime heeft op verschillende tijdstippen in 2021 arrestatiecampagnes uitgevoerd onder Koerdische en Arabische burgers.

Veel van de in hechtenis genomen Koerdische burgers zijn culturele en burgerrechten activisten in de provincie Kurdistan, gearresteerd op vage beschuldigingen. De meeste aanhoudingen vonden plaats zonder gerechtelijk bevel en gingen gepaard met geweld. In enkele gevallen werden huiszoekingen gedaan bij gearresteerde burgers en eigendommen in beslag genomen.

Een zo’n arrestatiegolf vond plaats van 11 tot 14 november, toen agenten van de veiligheidsdienst Koerdische burgers arresteerden in meerdere steden, waaronder Baneh, Marivan, Saqqez en Sanandaj. Op enkele plekken gebruikte het regime drones om mensen te identificeren en te achtervolgen. Ambulances werden ingezet om gedetineerden te vervoeren.

Hieronder volgt een lijst met namen van een deel van de gearresteerde Koerdische burgers tussen 11 en 14 november:

Baneh: Salah Pezeshki, Rafiq Pezeshki, Manaf Pezeshki, Behzad Pezeshki, Karim Pezeshki, Haji Abu Bakr Pezeshki, Loghman Pezeshki, Farhad Pezeshki, Farzad Pezeshki, Ahmad Pezeshki, Arsalan Pezeshki, Kamran Pezeshki, Saeed Rashidi, Jamal Morovati, Osman Mohammadpour, Kordo Hossein Poor en Ali Choumani.

Marivan: Farid Derakhshani, Keyvan Minavi, Abdolrahman Afshar, Idris Bahramian, Abdolrahman Ashtak en Mohammad Ahmadi.

Saqqez: Abdullah Mahjoor, Mohammad Mahjoor, Ayyub Minaei, Jamal Azizi en Saman Khosravi.

Sanandaj: Arash Menbari, Zanyar Menbari, Sivan Menbari en Milad Menbari.

In de korte periode van 14 tot 17 mei zijn tenminste 26 burgers gearresteerd in Ahvaz en Mahshahr, waaronder Rasoul Zuhairi, Shaker Silavi, Mohammad Silavi, Qais Savari, Walid Savari, Hamzeh Chaldavi, Hamid Mazraeh, Hassan Hezbavi, Hadi Hezbavi, Jamil Hezbavi, Badrieh Hamidavi, Amin Amir Hatami, Faisal Hezbavi, Keramat Hezbavi, Saad Saedi, Tawfiq Saedi, Malik Saedi, Abdullah Savari, Saeed Savari, Sadegh Savari, Sabd Ali Mousavi, Seyed Abdullah Mousavi, Abbas Zairi Khosrabi en Hossein K Salihawi. Nog meer mensen moesten voor de veiligheidsdienst verschijnen voor verhoor.

Naar verluidt zijn deze burgers gearresteerd na deelneming aan feestelijkheden bij het eind van de Ramadan, waar zij dansten en leuzen scandeerden voor de huizen van enkele slachtoffers van de protesten van november 2019 en van mensen die in recente jaren geëxecuteerd zijn.

Religieuze minderheden

In 2021 zijn veel Baha’i burgers gearresteerd en hebben zware straffen opgelegd gekregen.

Naar aanleiding van de bekendmaking van de resultaten van de nationale toelatingsexamens 2021 zijn tenminste 17 Baha’i burgers gediskwalificeerd en hiermee buitengesloten van vervolgonderwijs vanwege hun geloof.

Tot het Christendom bekeerde burgers hebben gevangenisstraffen gekregen op beschuldiging van propaganda tegen het regime.